Ακολουθήστε μας στο Google news

Τα smartphones θα αφανίσουν ένα σύστημα που ήδη έχει κοστίσει δισεκατομμύρια στους φορολογούμενους.

Τα FM και οι κινητές / σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις παρέχουν άφθονο χώρο για μετάδοση ήχου υψηλής ανάλυσης και άλλων δεδομένων σε όλο τον κόσμο.

Του Άκη Έβενη

Ο «Public Access Nordic», είναι ένας ιστότοπος ο οποίος παρακολουθεί αρκετές δεκαετίες τις εξελίξεις στον τομέα των ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών στη Σουηδία, στις σκανδιναβικές χώρες καθώς και στον υπόλοιπο κόσμο και μετά από μια περίοδο είκοσι πέντε ετών εμπειρίας στο DAB (συμπεριλαμβανομένης της αναβαθμισμένης έκδοσης του DAB+) οι ειδικοί καταλήγουν ότι μάταια το σύστημα εξακολουθεί να αγωνίζεται προκειμένου βρει την επιτυχία. Αυτό επαληθεύεται από την ισχυρή θέση του αναλογικού συστήματος μετάδοσης ραδιοφωνικού σήματος στη μπάντα των FM και από την ταχύτατη ανάπτυξη του ψηφιακού ραδιοφώνου σε νέες πλατφόρμες του Διαδικτύου λόγω απεριόριστης εμβέλειας.

Το DAB εφευρέθηκε στο Μόναχο τη δεκαετία του 1980 και εισήχθη στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία και τη Σουηδία το 1995. Μετά από τόσο καιρό, λίγες χώρες έχουν θέσει το σύστημα DAB σε κανονική λειτουργία και μόνο μία χώρα, η Νορβηγία, υιοθέτησε το DAB ως την κύρια πλατφόρμα για την εθνική επίγεια μετάδοση των ραδιοφωνικών προγραμμάτων της δημόσιας και ιδιωτικής ραδιοφωνίας καταργώντας το εθνικό δίκτυο των FM, το 2019!

Οι Νορβηγοί, ακόμα κι αν μετάνιωσαν για την επιλογή τους αυτή, δεν πρόκειται να το παραδεχθούν. Είναι θέμα γοήτρου. Παρουσιάζονται ως οι ελίτ της σύγχρονης τεχνολογίας και η υπεροψία δεν τους επιτρέπει να δουν όσα εξελίσσονται τεχνολογικώς με ταχύς ρυθμούς στον παγκόσμιο πολυμεσικό χάρτη.

Το ραδιόφωνο DAB είναι διαθέσιμο σε 30 χώρες, αλλά πού είναι οι ακροατές του;

Μέχρι στιγμής το σύστημα DAB δεν έχει εισαχθεί σε χώρα ελεύθερης αγοράς χωρίς την κρατική παρέμβαση, τις κρατικές επιδοτήσεις και τη δημόσια χρηματοδότηση. Τέτοια προβλήματα έχουν, πλήρως ή εν μέρει, συγκαλυφθεί όταν το σύστημα DAB παρουσιάστηκε σε πολιτικούς που είναι υπεύθυνοι για την πολιτική των Μέσων Ενημέρωσης. Ο οργανισμός WorldDAB, η EBU και άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς, δεν έχουν πει ακόμα την αλήθεια.

Μετά από δεκαετίες απέλπιδων προσπαθειών για την επιβολή του συστήματος DAB προκύπτει ένα θεμελιώδες πρόβλημα: Η έλλειψη επαρκούς αριθμού ακροατών προκειμένου να επιδειχθεί στην αγορά το πραγματικό ενδιαφέρον των καταναλωτών. Κάποιοι ακροατές του DAB μπορούν να υπολογιστούν στις χώρες όπου έχει εισαχθεί το σύστημα DAB, αλλά συχνά πρόκειται μόνο για δοκιμαστικές εκπομπές σε κάποιες μεγάλες πόλεις κρατών όπως της Ρουμανίας, της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ραδιοφωνική μετάδοση μέσω FM «απειλείται» μόνο από τις διαδικτυακές πλατφόρμες ραδιοφωνίας. Παρόλα αυτά, τα εμπλεκόμενα μέρη στην προώθηση του συστήματος DAB συνεχίζουν να διεξάγουν εκτεταμένες πιέσεις στην Ευρώπη. Σε ορισμένες χώρες, το συγκεκριμένο λόμπι κατάφερε να δελεάσει του πολιτικούς. Ο κυριότερος (και μοναδικός) θρίαμβός τους, όμως, ήταν το εθνικό κλείσιμο των FM στη Νορβηγία, αλλά όχι στη Σουηδία ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο.

Στη παγκόσμια αγορά δεν φαίνεται το DAB

Ας δούμε τι δείχνουν οι αριθμοί σε συνδυασμό με τις συνθήκες που επικρατούν στην διεθνή αγορά:

• Έως σήμερα, έχουν πουληθεί περίπου 82 εκατομμύρια δέκτες DAB από την πρώτη κυκλοφορία της τεχνολογίας το 1995. Οι περισσότεροι πουλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Δανία και τη Νορβηγία. Ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των συνόλων δέχεται μόνο το αρχικό σύστημα DAB, το οποίο εγκαταλείφθηκε σε όλες τις χώρες εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο. Κάποιες άλλες χώρες υιοθέτησαν την αναβαθμισμένη έκδοση DAB+.

• Έως το 2020 υπάρχουν τουλάχιστον 6 δισεκατομμύρια δέκτες FM στον κόσμο και 2,5 δισεκατομμύρια smartphones. Σήμερα, τα smartphones έχουν γίνει η κύρια πλατφόρμα ραδιοφωνικής ακρόασης παράλληλα με τους αναλογικούς ραδιοφωνικούς δέκτες FM.

• Έχει καταστεί σχεδόν αδύνατο να μετρηθεί το ενδιαφέρον των καταναλωτών για εξοπλισμό δεκτών για DAB, επειδή οι περισσότεροι σταθεροί δέκτες στην αγορά διαθέτουν δυνατότητες τόσο για FM όσο και για DAB. Ωστόσο, οι πωλήσεις σταθερών και φορητών ραδιοφωνικών δεκτών μειώνονται σταθερά, κάτι το οποίο από μόνο του δείχνει μια παγκόσμια αλλαγή συστήματος.

• Οι κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων ήταν μέχρι στιγμής απρόθυμοι να συμπεριλάβουν το DAB στα smartphone τους. Οι προσπάθειες να συμπεριληφθεί το DAB σε smartphone δεν ήταν επιτυχείς. Ένας δέκτης DAB καταναλώνει περισσότερη ενέργεια από έναν αντίστοιχο δέκτη FM. Αυτός είναι ένας αποφασιστικός λόγος για την έλλειψη παγκόσμιας καταναλωτικής αγοράς για το DAB. Υπολογίζεται ότι λιγότερο από το ένα τοις εκατό (1%) του παγκόσμιου πληθυσμού σήμερα ακούει ραδιόφωνο μέσω DAB.

Αν συνυπολογιστούν όλα αυτά, είναι αδύνατο το DAB να γίνει αποδεκτό στα έντεκα μεγαλύτερα έθνη του κόσμου. Η Κίνα, η Ινδία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ινδονησία, το Πακιστάν, η Βραζιλία, η Νιγηρία, το Μπαγκλαντές, η Ρωσία, το Μεξικό και η Ιαπωνία, που μαζί συγκεντρώνουν το ήμισυ του συνολικού πληθυσμού του πλανήτη.

Η Νορβηγία κατέχει μια παγκόσμια μοναδική θέση ως η μόνη χώρα όπου τα FM έχουν αντικατασταθεί από DAB για το εθνικό δίκτυο της. Μεταξύ των χωρών που έχουν δοκιμάσει το DAB στο παρελθόν και μείωσαν τις εθνικές δημόσιες επενδύσεις είναι ο Καναδάς, το Χονγκ Κονγκ, η Ταϊβάν, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Λετονία, η Ουγγαρία, η Φινλανδία, η Σουηδία, η Ιρλανδία και η Νέα Ζηλανδία

Το ευρυζωνικό 5G θα επηρεάσει τις πλατφόρμες ραδιοφώνου και τηλεόρασης παγκοσμίως

Τα ασύρματα συστήματα πέμπτης γενιάς, με συντομογραφία «5G», είναι βελτιωμένα δίκτυα που αναπτύσσονται από το 2018. Οι κύριες τεχνολογίες περιλαμβάνουν: χιλιοστόμετρες ζώνες κύματος (26, 28, 38 και 60 GHz) είναι 5G και προσφέρουν απόδοση έως και 20 gigabits ανά δευτερόλεπτο.

Η ανάπτυξη της σταθερής / κινητής ευρυζωνικότητας σημαίνει την πιο εντυπωσιακή αλλαγή για τη διανομή των μέσων ήχου και βίντεο, συμπεριλαμβανομένου της μετάδοσης ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σήματος σε υψηλή ανάλυση. Σε αντίθεση με το DAB, οι συσκευές πολυμεσικής χρήσης (smartphone) χρησιμοποιούνται για επικοινωνία και άλλες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας κι όχι μόνο για τη διανομή ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Η «μετάδοση» στα FM και στο DAB είναι εκτός της σφαίρας του Podcast και της αρχειοθέτησης περιεχομένου ακόμα και της πιο εξειδικευμένεις παραγωγής περιεχομένου με εικόνα (στατική - κινούμενη), ήχο και κείμενο. Το DAB είναι εντελώς γραμμικό, δεν διαθέτει λειτουργίες αναπαραγωγής, δηλαδή τη δυνατότητα των ακροατών να ακούν τα αγαπημένα τους προγράμματα όταν και όποτε το επιλέξουν καθώς και να παύουν ή να επαναλαμβάνουν, όπως οι ίδιοι απαιτούν. Οι νέες ψηφιακές πλατφόρμες απαιτούν το σχεδιασμό νέων μοντέλων παρουσίασης περιεχομένου που έως σήμερα ήταν αδύνατον να φιλοξενηθούν από τα άλλα συστήματα μετάδοσης ραδιοφωνικού σήματος.

Για όσους ασχολούνται, σε επίπεδο τεχνολογίας και ανάπτυξης περιεχομένου, η συνεχής χρηματοδότηση του DAB θα είναι σαν να ρίχνεις χρήματα σε μια μαύρη τρύπα.

Το DAB, ως μια σημαντική ανακάλυψη, είχε μεγαλύτερες πιθανότητες να επιβληθεί στην αγορά τη δεκαετία του 1990 από ότι σήμερα. Τότε, το Διαδίκτυο δεν υπήρχε ως κύρια πλατφόρμα Μ.Μ.Ε και το DAB μπορούσε να προσελκύσει με τη βελτιωμένη έκδοση του και να φιλοξενήσει περισσότερα κανάλια από τα FM. Σήμερα, όμως, το σύστημα δεν μπορεί να προσφέρει στον ακροατή του ραδιοφώνου καμία ανταγωνιστική προστιθέμενη αξία όταν οι κινητές και σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις είναι ήδη εγκατεστημένες παντού και με τα FM να διατηρούνται ακόμα ως διεθνές πρότυπο μετάδοσης ραδιοφωνικού σήματος.

Με τα έως τώρα δεδομένα: Το BBC, πρωτοπόρος στην ανάπτυξη του DAB τη δεκαετία του 1990, θεωρεί πλέον το διαδίκτυο ως τη σημαντικότερη πλατφόρμα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση του μέλλοντος. Το BBC δοκιμάζει ήδη με επιτυχία εκπομπές «5G» στη Σκωτία. Οι προοπτικές ότι το DAB θα γίνει μια σημαντική πλατφόρμα ακρόασης ραδιοφώνου στο Ηνωμένο Βασίλειο ή αλλού, είναι ελάχιστες. Γιατί λοιπόν να συνεχίζει;

Το DAB προσπάθησε να εκτοπίσει τα FM, αλλά από πίσω ήρθε το Διαδίκτυο και εκτόπισε το DAB. Υπάρχουν πολλά να μάθουμε από τις αλλαγές του Μιντιακού περιβάλλοντος. Στη χώρα μας ήδη γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την παρουσία μας στη νέα τάξη ψηφιακών πραγμάτων με τις πλατφόρμες ERTecho και ERTflix να πρωταγωνιστούν. Περισσότερες σκέψεις σε επόμενο άρθρο