Ακολουθήστε μας στο Google news

«Λαϊκά Μονοπάτια»

Συνέντευξη στον Ηλία Σελιμά

Ο Γιάννης Ευθυμίου συμπλήρωσε 50+ χρόνια μπροστά από το μικρόφωνο, ασχολούμενος με το καλό λαϊκό τραγούδι. Από το Μάιο του 2020 και τα τέσσερα τελευταία χρόνια κρατάει την πολύ βραδινή ζώνη (2.00 με 5.00) τα ξημερώματα, από τη Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή, στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ. O Γιάννης Ευθυμίου είναι αυτό που λένε «ραδιοφωνατζής από τα γεννοφάσκια του». Δημοσιογράφος με μακρά πορεία που έχει αφήσει το αποτύπωμά του στα ερτζιανά, καθώς έχει περάσει από πάρα, μα πάρα πολλά ραδιόφωνα. Ένας άνθρωπος του ραδιοφώνου άξιος συνεχιστής της παρακαταθήκης που άφησε ο αείμνηστος Πάνος Γεραμάνης.

Έχω μεγάλη απορία, τι ήταν αυτό που σε έκανε να ασχοληθείς με το ραδιόφωνο Γιάννη.

Λοιπόν, με πας πίσω, 52 χρόνια, όσα είμαι και στον αέρα. 1973… στην 1η γυμνασίου, ψήνομαι (άλλο που δεν ήθελα) μαζί με φίλους εκείνης της εποχής, να φτιάξουμε πομπό στα Μεσαία που δεν υπήρχαν τότε στη Λαμία. Ξεκινήσαμε λοιπόν να κατασκευάζουμε ραδιοφωνικούς σταθμούς, δηλαδή σαν πειρατές. Κολοκύθια στο πάτερο, ένα μικρόφωνο να κάνουμε κοντρόλ ένας με τον άλλο, αν ακούγεσαι καλά και να παίζουμε τραγουδάκια να περνάει καλά ο κόσμος, κι αυτό ήταν. Εν τω μεταξύ δεν υπήρχε και βιβλιογραφία. Δεν υπήρχε τίποτα. Δεν υπήρχε και κάποιος να μας δείξει πώς γίνεται ένα ραδιόφωνο ή πώς γίνεται ένας πομπός. Ό,τι μπορούσαμε να βρούμε μεταξύ μας. Να έβαλα εκείνο, να έκανα το άλλο. Έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια. Πρώτη γυμνασίου, 12 χρονών παιδάκι. Είμαι ραδιοφωνατζής από τα γεννοφάσκια μου.

Η στιγμή που αποφάσισες να κάνεις ραδιόφωνο, να έρθεις σε επαφή με τον κόσμο, τη θυμάσαι πότε ήτανε;

Από την αρχή. Για μένα, η κατασκευή του πομπού και η εκφώνηση, ήταν ένα και το αυτό. Δεν είναι ξεχωριστά πράγματα. Ήταν αλληλένδετα. Γι' αυτό, όταν βλέπω σήμερα ότι κάποιοι «ζορίζονται» δεν το καταλαβαίνω. Εμείς τότε κάναμε εκατό πράγματα μαζί.

Το πρώτο τραγούδι που έπαιξες;

Ήταν Τουρνάς. Το «Κυρίες και Κυρίοι εμείς». Ακόμα θυμάμαι το ρίγος που με διαπερνούσε ότι το τραγούδι που άκουγα για ευχαρίστηση το έπαιζα εγώ στον αέρα.

Υπάρχει αυτή η νοοτροπία στους σημερινούς ραδιοφωνικούς παραγωγούς;

Όχι. Και θα σου πω το γιατί. Όλοι έχουν το μυαλό τους στο κέρδος. Δεν είναι κακό να θέλεις να βιοποριστείς μέσω της εκπομπής σου αλλά, πώς να στο πω, δεν είναι αυτό μόνο το πρώτο ζητούμενο.

Αν ξεκινούσες σήμερα την πορεία σου στο ραδιόφωνο θα επιδίωκες να βιοποριστείς από αυτό;

Ξεκάθαρα όχι. Και ξέρεις γιατί; Δεν έχω παίξει μέχρι σήμερα playlist. Ζητούμενο για μένα είναι οι επιλογές του ακροατή και του κόσμου που με ακούει και όχι του μέσου που εκπέμπω. Αυτό το πράγμα σήμερα να κάνεις ραδιόφωνο και να σου επιβάλουν τι θα παίξεις, δεν είναι ραδιόφωνο.

Με το μεράκι στο σημερινό ραδιόφωνο τι γίνεται; Υπάρχει ή όχι;

Δεν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχει μεράκι, γιατί αν δεν υπάρχει καταντάει αγγαρεία και σε ξερνάει η δουλειά. Όμως δεν μπορείς να μην αναρωτηθείς όταν αντιλαμβάνεσαι ότι γύρω σου κάποιοι τα αρπάζουνε… Δηλαδή εμείς που παίζαμε για τη φανέλα και όχι για το περιβραχιόνιο τι ήμασταν;

Τι διαφορά έχει το βραδινό ραδιόφωνο από το πρωινό;

Τεράστια! Καταρχάς το βράδυ δεν είναι για όλους. Όταν κάνεις πολύ νύχτα (όπως εγώ) υπάρχουν κανόνες που πρέπει να ακολουθείς. Δεν συμβιβάζεται κάποιος εύκολα με το βράδυ. Πρέπει να έχεις δουλέψει βράδυ για να ξέρεις πως λειτουργεί το πράγμα. Η νύχτα θέλει παρέα και να ξέρεις σε τι κοινό απευθύνεσαι. Μας ακούνε άνθρωποι που δουλεύουν. Είσαι η παρέα ενός εργαζόμενου σε εργοστάσιο, ενός νταλικέρη, ενός στρατιωτικού, ενός αστυνομικού… Πρέπει όταν είσαι μπροστά στο μικρόφωνο και να αισθάνεσαι ότι βλέπεις όλους όσοι σε ακούνε. Όμορφα απλά και ωραία. Είναι σαν να κάνεις ερωτική εξομολόγηση σε γυναίκα. Έτσι ταυτίζεσαι και περνάς στον άλλο το συναίσθημα.

Ποια είναι η πιο δυνατή ιστορία που έχεις αντιμετωπίσει όλα αυτά τα χρόνια που κάνεις ραδιόφωνο;

Επειδή το ραδιόφωνο του ΑΝΤ1 μέσω δορυφόρου ακουγότανε παντού είχα ακροατές και στο εξωτερικό (λόγω και της διαφοράς ώρας). Γύρω στις 3 παρά το ξημέρωμα με παίρνει τηλέφωνο ένας ακροατής και μου λέει: «Κύριε Ευθυμίου είμαι στη Νότιο Αφρική. Είμαι 30 ετών και φύγαμε από την Ελλάδα όταν ήμουν 2 ετών που χώρισε η μητέρα μου. Από τότε δεν έχω δει τον πατέρα μου. Μέναμε κάπου στον Πειραιά και ενώ έχω ψάξει δεν μπορώ να τον βρω. Λέγομαι τάδε και θα σας αφήσω το τηλέφωνο μου στην περίπτωση που κάποιος που ακούει, γνωρίζει κάτι».
Η εκπομπή συνεχίστηκε κανονικά και γύρω στις 4 παρά παίρνει ένας ακροατής από τον Πειραιά και μου λέει: «Λέγομαι τάδε και είμαι ο πατέρας του παιδιού που πήρε τηλέφωνο». Συνέχισα την εκπομπή και κατά τις 5 παρά ενώ έχω αποφωνήσει με πληροφορεί η τηλεφωνήτρια ότι έχει και τους δύο στις γραμμές του τηλεφωνικού κέντρου. Γυρίζω πίσω, κατεβάζω το μικρόφωνο και τους βγάζω στον αέρα… Είχα πάθει σοκ. Δεν έχεις ιδέα πόσο συγκινήθηκα.

Θυμάσαι χρονολογικά την πορεία σου από την αρχή στο χώρο του ραδιοφώνου έως σήμερα;

Ξεκίνησα το 1973 σαν πειρατής στα Μεσαία και στα FM, μετά το 1987 πήγα στον Πολύχρωμα FM (Δημοτικό Ραδιόφωνο Λαμίας), και από το 1990 κατηφόρισα Αθήνα όπου ξεκίνησα στον TOP FM και την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ. Αυτό ως το 1992 που άνοιξε το κεφάλαιο ΞΕΝΙΟΣ FM (Δημοτικό Ραδιόφωνο Άνω Λιοσίων). Το 1995 ξεκίνησε μια δεκαπενταετία στο ΑΝΤ1 radio, και από το 2010 τα ΛΑΪΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ περπάτησαν ψηφιακά μονοπάτια στο Ίντερνετ μέσω του www.laika-monopatia.gr. Από το 2020 ξαναγύρισα στη μία και μοναδική μου αγάπη τα FΜ δηλαδή, και είμαι στο Πρώτο Πρόγραμμα.

Έχοντας περπατήσει και συγγραφικά μονοπάτια στο βιβλίο σου ΛΑΙΚΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ τι θα διαβάσουμε;

Αυτό που λέει ο τίτλος του Ηλία. Συνεντεύξεις μιας ζωής… Καζαντζίδης, Διονυσίου Στράτος Σακελαρίου, Δερβενιώτης Θόδωρος, Μπιθικώτσης, Ζαμπέτας, Μοσχολιού, Καλδάρας, Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα μερικές από αυτές.

Οι πειρατές των FΜ

Τι γνώμη έχεις για τους σημερινούς πειρατές των FΜ;

Υπάρχουν δύο ειδών πειρατές. Οι επαγγελματίες πειρατές και οι πειρατές – πειρατές, αυτοί δηλαδή που παίζουν για τη φανέλα. Οι επαγγελματίες τα κονομάνε έχοντας παράνομους πομπούς στο βουνό. Οι άλλοι παίζουν τοπικά για καθαρά ερασιτεχνικούς λόγους.

Πόσο καλό ραδιόφωνο κάνουν αυτοί οι πειρατές;

Σύμφωνα με το μουσικό τοπίο που παρέχουν τα σημερινά «νόμιμα» ραδιόφωνα οι πειρατές παίζουν καλύτερη μουσική γιατί δεν έχουν υποχρεώσεις. Παλιότερα βγαίνανε μετρήσεις με πολύ υψηλά ακρόασης τα οποία όμως δεν μπορούσαν να παρουσιαστούν.

Στην χρυσή εποχή του ραδιοφώνου υπήρχαν και τότε υποχρεώσεις, όπως και σήμερα. Παρόλα αυτά όμως λέμε πως τότε γινότανε ραδιόφωνο, ενώ σήμερα λέμε πως δεν είναι ραδιόφωνο αυτό που ακούμε. Τι έχει αλλάξει;

Δύο λέξεις μόνο: Άκρατη εμπορευματοποίηση Ηλία. Στο είπα και πριν… Το βλέπουν σαν κέρδος και μόνο πια.

Τι έχεις να μου πεις για τον όρο που έχει προκύψει τελευταία, Ραδιοφωνικός Παρουσιαστής;

Το ακούω πρώτη φορά από εσένα. Τώρα όταν δεν βάζεις την ψυχούλα σου σε αυτό που κάνεις… Τι να σου πω. Εγώ είμαι ένας αρχαίος «ραδιοφονιάς»...

Playlist;

To τι θα παίξει ο κάθε ραδιοφωνικός παραγωγός στην εκπομπή του είναι δικό του θέμα, και όπως καταλαβαίνεις μια τέτοια κατάσταση δεν με βρίσκει σύμφωνο. Ευτυχώς μέχρι τώρα δεν έχω τέτοιους περιορισμούς, ούτε στο Πρώτο Πρόγραμμα που είμαι τώρα. Δεν θα μπορούσα να λειτουργήσω.

Αντιμετωπίζει δυσκολίες το λαϊκό τραγούδι στο ραδιόφωνο σήμερα;

Φυσικά. Ενώ όλοι το γουστάρουν το λαϊκό, γουστάρουν το μπουζούκι, δεν το παίζουν. Και σταματάω εδώ, δεν θέλω να προχωρήσω παρακάτω.

Ακούγεται καλό λαϊκό τραγούδι στο ραδιόφωνο;

Δεν υπάρχει σκυλάδικο και λαϊκό τραγούδι, γιατί εκεί το πας, για τον απλούστατο λόγο του ότι πολλοί από τους μεγάλους περάσανε από αυτές τις πίστες (σκυλάδικα) και έγιναν γνωστοί. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα. Πασχάλης Τερζής. Πριν γίνει γνωστός είχε δώσει μεγάλο αγώνα να μπει στα πράγματα. Η πόρτα άνοιξε όμως με ένα τραγούδι του Φοίβου. Μειώνει κάτι τέτοιο αυτόν τον τεράστιο καλλιτέχνη; Επ’ ουδενί βέβαια! Για την ιστορία για το αν θα μπει το «Άστατος» στον δίσκο δεν ρωτήθηκε καν. Τον έβαλε ο Δουλάμης (ο παραγωγός του) και έγινε ο χαμός.

Τι σε μάγεψε στο λαϊκό τραγούδι και είπες εγώ θα κάνω εκπομπή γι’ αυτό; Ο ήχος του ή ο στίχος του;

Ηλία όλα! Εγώ μεγάλωσα με αυτό, έχω πολύ δυνατά βιώματα.

Υπάρχει γνήσιο λαϊκό τραγούδι σήμερα Γιάννη;

Ότι υπάρχει, υπάρχει. Αλλά ακούγεται; Και φωνές λαϊκές υπάρχουν και συνθέτες υπάρχουν. Ξαναρωτάω όμως, ακούγεται;

Η γνωριμία με τον Γεραμάνη

Με τον Γεραμάνη πως γνωρίστηκες;

Ερχόμουν από την Λαμία στην Αθήνα και έγραφα συνεντεύξεις. Φόρτωνα το παπί στο Λιανοκλάδι έκανα τις συνεντεύξεις και ξανά πίσω. Εποχές Δημοτικού Ραδιοφώνου Λαμίας. Μια μέρα άκουσα την συνέντευξη που είχε κάνει στον Καζαντζίδη στον τότε 90.2 Αριστερά στα FM και τον πήρα τηλέφωνο στο γραφείο του στα ΝΕΑ να ζητήσω αν μπορώ να έχω μια κόπια της. Έκτοτε κρατήσαμε επαφή και σε μια άσχετη χρονική περίοδο με πήρε τηλέφωνο να μου προτείνει μια θέση στη εφημερίδα που είχε ανοίξει. Δέχθηκα και βρέθηκα να δουλεύω στο ίδιο γραφείο με τον Γεραμάνη και πολλούς άλλους θρύλους του χώρου (Ορνεράκης, Διακογιάννης, Παπαδόπουλος, Τριανταφυλλόπουλος). Ο Πάνος ήταν μια κινητή μουσική βιβλιοθήκη την εποχή που δεν υπήρχε ίντερνετ. Ήξερε τα πάντα. Οι εκπομπές του έγραφαν ιστορία και η νοοτροπία του λείπει από το ραδιόφωνο.

Ποια είναι η μία λέξη που χαρακτηρίζει τα 50+ χρόνια πορείας σου στο ραδιόφωνο;

Ευλογία! Με όλες τις δυσκολίες που έχω περάσει.

Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει το ραδιόφωνο του σήμερα;

Επειδή το πράγμα χωλαίνει από μέσα και τον τρόπο διαχείρισης των ραδιοφώνων δε νομίζω ότι θα αλλάξει ποτέ. Όταν το ραδιόφωνο δουλεύει σύμφωνα με τις επιταγές του μάρκετινγκ καταλαβαίνεις ότι αυτό δεν είναι ραδιόφωνο. Πάντοτε υπήρχαν διαφημίσεις αλλά όχι σε τόσο γενικευμένη μορφή. Ενοχλούν αυτοί που έχουν άποψη στην Ελλάδα και για το ραδιόφωνο επίσης.
Ηλία στο τέλος θα ήθελα να πω δύο λόγια για το βιβλίο που τα «Λαϊκά Μονοπάτια» εξέδωσαν πριν αρκετά χρόνια. Από τις πολλές συνεντεύξεις (περίπου 50) με όλους τους μεγάλους του χώρου που έχω, διάλεξα 10, δηλαδή την «Εθνική Ελλάδος» τραγουδιστών και όχι μόνο. Επιγραμματικά αναφέρω, Καζαντζίδης, Διονυσίου, Σακελαρίου, Δερβενιώτης, Μπιθικώτσης, Ζαμπέτας, Μοσχολιού, Καλδάρας, Βοσκόπουλος και Μαριννέλα. Τελικά όλα γίνονται όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου.

Γιάννη σε ευχαριστώ πολύ για την κουβέντα.

Ηλία να είσαι καλά, εγώ ευχαριστώ για την ωραία κουβέντα.